Heb je vragen over stofvrij werken, stofbeheersingsplannen, grondstofallergie of het allergieonderzoek? Op deze pagina vind je antwoorden op de meestgestelde vragen over deze onderwerpen.
Grondstofallergie
Allergene stoffen zijn stoffen die gezondheidsklachten kunnen veroorzaken door een specifieke reactie waarbij het immuunsysteem betrokken is. Allergene stoffen kunnen na verloop van tijd astma en huidaandoeningen veroorzaken. In de voedings- en genotmiddelenindustrie, met name in de bakkerijbranche en bakkerijgrondstoffenindustrie zijn de belangrijkste veroorzakers van beroepsastma: organisch stof (bijvoorbeeld meelstof) en enzymen.
Allergie komt vaak voor in de bakkerijbranche en meelverwerkende industrieën. Oorzaak is meestal stof uit de werkomgeving. Dit stof bevat onder andere bepaalde eiwitten uit tarwe of andere granen die vrijkomen na malen, en uit enzymen die worden toegevoegd als broodverbetermiddel.
Een allergische reactie ontstaat in twee fasen:
- Je wordt door blootstelling aan de allergene stof overgevoelig voor de stof, zonder dat er klachten optreden.
- Als de blootstelling voortduurt, kan een allergische reactie ontstaan en krijg je daadwerkelijk klachten.
Als je eenmaal overgevoelig bent geworden, blijft dit helaas de rest van je leven zo.
Allergieverschijnselen zijn onder andere: loopneuzen, niezen, hoesten, droge huid, eczeem, hevige jeuk, kortademigheid en soms astma-aanvallen. Medewerkers met deze klachten zijn meestal ‘overgevoelig’ voor meel en/of enzymen. Typisch bij allergische reacties is dat de klachten afnemen als er geen blootstelling is, bijvoorbeeld als je een paar dagen vrij hebt.
In de bakkerijbranche en meelverwerkende industrieën is er kans op allergische ziekten door de aanwezigheid van meelstof en/of enzymen in de werkomgeving. Niet iedereen is even vatbaar. Een grondstofallergie is deels erfelijk bepaald en wordt deels opgebouwd tijdens het werk. Ook als je nog nooit een allergie hebt gehad, kun je een door langdurige blootstelling toch overgevoelig worden en een allergie ontwikkelen. Het kan dus iedereen overkomen.
Nee. Grondstofallergie kan ertoe leiden dat sommige medewerkers hun werk niet naar behoren kunnen uitvoeren of moeten verzuimen. Ze kunnen het werk dat ze graag doen dus niet meer met plezier doen, of worden ziek of zelfs arbeidsongeschikt. Wie grondstofallergie heeft, voelt zich niet prettig. Voorkomen is daarom beter dan genezen. Met voorzorgsmaatregelen bescherm je niet alleen jezelf, maar ontstaat ook een dragelijke werkomgeving voor collega’s die allergisch zijn. Allergische reacties verschillen van geval tot geval. Sommige mensen zijn al geholpen met een andere manier van werken, anderen met medicijnen, en soms moeten oplossingen op maat gezocht worden.
Door maatregelen te nemen kan grondstofallergie voorkomen worden. Voorkomen is beter dan genezen. Een reden voor werkgevers- en werknemersorganisaties in de bakkerijbranche en bakkerijgrondstoffenindustrie om samen grondstofallergie te bestrijden. Grondstofallergie is het beste te voorkomen door een combinatie van maatregelen. Kijk daarvoor in het Handboek Stofbeheersing of in de Toolbox Stofbeheersing.
Mensen uit de praktijk weten waar ze over praten en bedenken zelf vaak waardevolle oplossingen. Heb je zelf een praktijkoplossing bedacht om stofproblemen te voorkomen en wil je deze kennis met collega’s delen? Mail dan naar info@blijmetstofvrij.nl.
Stofbeheersingsplan
- Met een stofbeheersingsplan breng je risicovolle handelingen en werkplekken in je bedrijf in kaart, samen met de mogelijke oplossingen daarvoor. Dit is dan meteen het plan van aanpak om het stofprobleem te bestrijden. Aan de hand van dit plan kan een bedrijf gericht maatregelen nemen. In het Arboconvenant is afgesproken dat elk bedrijf zo’n stofbeheersingsplan moet hebben.
- Het stofbeheersingsplan is een leidraad bij preventie van stof, zodat elk bedrijf gericht passende maatregelen kan nemen, die afgestemd zijn op de eigen situatie. Met het stofbeheersingsplan kun je de verantwoordelijkheid voor een gezonde werkplek voor je medewerkers waarmaken. Het Handboek Stofbeheersing is hierbij een handig hulpmiddel. Als je niets doet, is het alternatief dat de overheid maatregelen voorschrijft. Overheidsmaatregelen zijn doorgaans minder flexibel en minder gericht op de situatie in je bedrijf.
Allergieonderzoek
- Allergieën komen vaak voor in de bakkerijbranche en meelverwerkende industrieën. Oorzaak is meestal stof uit de werkomgeving. Dit stof bevat onder andere bepaalde eiwitten uit tarwe of andere granen die vrijkomen na malen, en uit enzymen die worden toegevoegd als broodverbetermiddel. De allergieën leiden tot gezondheidsklachten. Mede hierdoor kunnen sommige medewerkers hun werk niet naar behoren uitvoeren of moeten ze verzuimen. Door medewerkers met een allergie vroegtijdig op te sporen de arbeidsomstandigheden te verbeteren (onder andere verlaging van de blootstelling en verbetering van werkmethoden) kan de kans op allergie verkleind worden of kan verergering worden voorkomen.
- Dit onderzoek is gericht op alle werknemers die werken met tarwemeel en enzymen, zowel in industriële bakkerijen als ambachtelijke bakkerijen.
- Het Informatiecentrum Grondstofallergie verstuurt de vragenlijsten en brieven voor het onderzoek en informeert je over de mogelijkheden als je allergisch bent. Het Informatiecentrum regelt ook de (reis)kostenvergoedingen en je kunt via hen een loopbaanvoorziening aanvragen. Lees meer op de pagina Allergieonderzoek voor medewerkers of de pagina Allergieonderzoek voor leidinggevenden.
- De bakkerspolikliniek wordt uitgevoerd door het Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen (NKAL) in Utrecht. De Begeleidingscommissie Grondstofallergie (BCGA) besluit over de toekenning van de loopbaanvoorziening. Over die loopbaanvoorziening lees je meer op de pagina Allergisch – en dan? voor medewerkers, of Allergisch – en dan? voor leidinggevenden.
- Als je vragen over het allergieonderzoek liever niet met je werkgever of met een medewerker van het Informatiecentrum Grondstofallergie wilt bespreken, kun je terecht bij de ervaringsdeskundigen. De ervaringsdeskundigen zijn zelf bakker geweest en hebben een grondstofallergie ontwikkeld.
- Grondstofallergie kan langzaam ontstaan tijdens het werk. Daarom is het belangrijk dat je je regelmatig laat onderzoeken. Met een vragenlijst en eventueel aanvullend onderzoek kan onderzocht worden of u klachten heeft die een teken zijn van grondstofallergie. Hoe het onderzoek verloopt, lees je op de pagina Allergieonderzoek voor medewerkers of de pagina Allergieonderzoek voor leidinggevenden.
- Informatie uit de vragenlijst van het onderzoek en uitslagen van onderzoeken mogen alleen aan anderen worden doorgegeven als je daarvoor duidelijk en schriftelijk toestemming geeft. Ook informatie over deelname wordt vertrouwelijk behandeld. Je werkgever krijgt geen persoonlijke onderzoeksresultaten toegestuurd. Het Informatiecentrum Grondstofallergie heeft een privacyreglement. Daarin is geregeld wie welke informatie mag bekijken. Het Informatiecentrum heeft geen inzicht in uw medische informatie.
- Het allergieonderzoek is gratis. Voor de reiskosten naar de polikliniek krijg je bovendien 19 eurocent per gereden kilometer. Via het Informatiecentrum Grondstofallergie kun je vergoeding van de reiskosten aanvragen.
- Je hebt bewust gekozen voor je vak. Daarom wordt er alles aan gedaan om je je werkplek te laten behouden, ondanks de allergie. De sector zoekt naar passende oplossingen, maar het kan gebeuren dat je buiten het bedrijf of zelfs buiten de branche een werkplek moet zoeken. Je werkgever wil hiermee voorkomen dat je door je werk arbeidsongeschikt wordt. Meer informatie daarover lees je op Allergisch, en dan?.
- Ook als je al hebt meegedaan, is het belangrijk om de vragenlijst opnieuw in te vullen. Een allergie kan in de loop van de tijd ontstaan. De uitkomst van een eerder onderzoek zegt dan niets over je huidige gezondheid. Als je je regelmatig laat controleren, weet je altijd precies waar je aan toe bent.
- Zorg voor de gezondheid van je medewerkers is een kwestie van goed werkgeverschap. Een werkgever die niet meewerkt aan het allergieonderzoek en zijn medewerkers ervan weerhoudt dat te doen, ontzegt hen het recht op bescherming van de gezondheid. Doel van het gezondheidsbewakingssysteem is om een blijvend gezonde werksituatie te creëren voor iedereen met allergie of aanleg hiervoor. De werkgever is op grond van de Arbowet wettelijk verplicht te zorgen dat de werkplek veilig en gezond is. Voor zover die werkplek dat niet is, wordt hij geacht maatregelen te treffen om dit te bevorderen. Dit geldt met name voor beroepsziektes, zoals meelstofallergie. Als de werkgever in gebreke blijft, kan de werknemer hem hiervoor juridisch aansprakelijk stellen. In enkele andere branches is dit inmiddels met succes gebeurd.